Tęcza to łuk świecący barwami widma o promieniu wynoszącym około 42 stopni, powstający, gdy stojące za obserwatorem Słońce oświetla chmurę deszczową. Wewnątrz łuku znajduje się barwa fioletowa a na zewnątrz czerwona. Niekiedy można zaobserwować drugą tęczę, tak zwana wtórną, o mniejszej jasności i promieniu zewnętrznym 51 stopni. W przypadku tęczy wtórnej, barwa fioletowa znajduje się na zewnątrz, zaś czerwona wewnątrz. Tęcza oglądana z dużej wysokości np. z samolotu, może stanowić pełne koło.
Fot. Waldemar
Czado
Tęcza to zjawisko optyczne występujące w atmosferze ziemskiej. Zjawisko
tęczy nie jest możliwe przy bezchmurnym, jak i przy całkowicie zachmurzonym
niebie. Warunkiem powstania tęczy jest lokalny deszcz, oświetlony przez promienie
słoneczne. Tęczę może wywołać zamiast deszczu oświetlona przez Słońce fontanna
lub wodospad. Zjawisko tęczy powstaje w wyniku załamania się i odbicia promieni
słonecznych w pojedynczych kroplach wody. Załamanie promieni następuje podczas
wchodzeniu i wychodzeniu promieni z kropli, w wyniku czego białe światło słoneczne
ulega rozłożeniu na barwy widma. Odbite promienie dochodzą do do oczu obserwatora.
Ponieważ poszczególne krople są niemożliwe do odróżnienia, tęcza przybiera
postać jednolitej wstęgi. Pojedyncze odbicie wytwarza tęczę główną, odbicie
dwukrotne powoduje powstawanie tęczy wtórnej. Nasilenie barw tęczy zależy
od wielkości kropel wody. Im większe krople wody, tym nasilenie barwa większe.
Fot. Waldemar Czado
Najefektowniejsze
tęcze powstają przy silnych i krótkotrwałych opadach deszczu. Przy krótkotrwałych
rozpogodzeniach światło słoneczne pada na chmury przynoszące silne deszcze.
Bardzo często dochodzi do powstawania tylko fragmentów tęczy. Przyczyną takiego
stanu rzeczy, jest fakt iż, zachmurzenie nie jest całkowite i deszcz nie pada
wszędzie w jednakowym stopniu. Najbardziej sprzyjające warunki do powstawania
tęczy występują jesienią i wiosną. Ma to związek z położeniem Słońca. Im wyżej
znajduje się Słońce na niebie, ty częściej powstawanie tęczy ogranicza się
do wczesnych godziny przedpołudniowych i późnych godzin popołudniowych.
Przed południem tęcza pojawia się na zachodzie, natomiast po południu na wschodzie.
Pojawienie się tęczy przed południem wskazuje na nadchodzący przelotny deszcz
z zachodu, w takim przypadku nie możemy liczyć na rozpogodzenie w najbliższym
czasie. Tęcza obserwowana po południu wskazuje na chmury deszczowe na wschodzie.
Tęcza to także zjawisko optyczne i meteorologiczne występujące w postaci charakterystycznego wielobarwnego łuku, widocznego gdy Słońce oświetla krople wody w ziemskiej atmosferze. Tęcza powstaje w wyniku rozszczepienia światła załamującego się i odbijającego się wewnątrz kropli wody (np. deszczu) o kształcie zbliżonym do kulistego.
Rozszczepienie światła jest wynikiem zjawiska dyspersji, powodującego różnice w kącie załamania światła o różnej długości fali przy przejściu z powietrza do wody i z wody do powietrza.
Światło widzialne (z antropocentrycznego punktu widzenia) jest widzialną (postrzegalną wzrokiem) częścią widma promieniowania elektromagnetycznego i w zależności od długości fali postrzegane jest w różnych barwach. Kiedy światło słoneczne przenika przez kropelki deszczu, woda rozprasza światło białe ("mieszaninę" fal o różnych długościach), na składowe o różnych długościach fal (różnych barwach), i oko ludzkie postrzega łuk składający się z sześciu kolorów: czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski i fioletowy. To są właśnie kolory tęczy.
Pomimo faktu, że w tęczy występuje niemal ciągłe widmo kolorów, tradycyjnie uznaje się, że kolorami tęczy są: czerwony (na zewnątrz łuku), pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, indygo i fioletowy (wewnątrz łuku).
Wykorzystane źródła: Roth G.D. 2000 - Pogoda i klimat. Wyd.Bertelsmann Media. Warszawa.